Wednesday, December 18, 2013

જહાં તેરી યે નજર હે મેરી જા મુજે ખબર હૈ: PM પદના ઉમેદવાર પર સૌની દ્રષ્ટિ કેન્દ્રિત

જહાં તેરી યે નજર હે મેરી જા મુજે ખબર હૈ: PM પદના ઉમેદવાર પર સૌની દ્રષ્ટિ કેન્દ્રિત

                             છેલ્લે પાંચ રાજ્યોની ચૂંટણીના પરિણામમાં કોંગ્રેસનો સફાયો થઇ ગયો અને ભાજપના ભગવાની ધજાના સભ્યોએ વિજયોત્સવ મનાવ્યો. આ સાથે એક નવી પાર્ટીનો પણ રાજકારણના આકાશમાં ઉદય થયો. આમ આદમીની પાર્ટીએ અસાધારણ જીત મેળવી અને અન્ય પક્ષોને આમ વિચારતા કરી દીધા. 'આપ'ની રાજનીતિના રણમેદાનમાં એન્ટ્રીથી આમ તો ઘણી શીખવા જેવું છે પણ અત્યારે તો દિલ્લીમાં સરકાર સર્જનનું કોકડું એવું તે ગુચવાયું છે કે જાણે ગાળામાં ફસાયેલો કાટો. જે નીચે ઉતરે તો પક્ષનો પારો ઉચે ચડે. બીજો એક મહત્વનો નિર્ણય આવ્યો કે લોકપાલ બીલ રાજ્યસભામાં પસાર થઇ ગયું અને અન્ના હઝારેના શરીરની આત્મામાં નવા પ્રાણ ફુંકાયા. આને એક શક્તિશાળી વિચારનું વિનીગ થયું એમ ચોક્કસ કહી શકાય. આવનારા મહિનામાં સોનિયા ગાંધીનું સસ્પેન્સ ખૂલવાનું છે ત્યારે પી.એમ.ના ઉમેદવાર માટે જેટલા લોકો એટલી વાતોમાં નવા નવા નામ કાને પડે છે. રાજકારણની ચર્ચામાં અત્યારે ઉમેદવારનું નામ એ હોટ ટોપિક છે. બેઠક, સભા અને મંત્રણાથી એક દિશામાં પી.એમ.ના પદ માટેની વાતોનું વાવાઝોડું સોનિયા ગાંધીના જજમેન્ટથી કંઈ બાજુ ફંટાશે એ અત્યારે કેહવું અંધારામાં આભલા ટકવા જેવું રિસ્કી છે. આગાઉની સ્થિતિના અનુસંધાને રાહુલને જવાબદારીનું એક પણ જામફળ ખાવામાં રસ નથી. કોંગ્રેસના મૌને વિચાર અને વાતોને વેગ આપ્યો છે એટલે કે જયારે ભાજપમાંથી પીએમ પદના ઉમેદવાર માટે નરેન્દ્ર મોદીનું નામ  જાહેર થયું ત્યારે કોંગ્રેસ કોઈ પણ પ્રકારનો હકારો કે નકારો કર્યો ન હતો. હારની હવા સ્પર્શતા આત્મમંથનની વાતો વેહવા લાગી પણ સત્તા પરની વિદાય કોઈ પણ પક્ષ માટે ખૂબ ખૂબ વેદનાથી ભરેલી જ હોય છે. આજ ચૂંટણીનો જીવતો અને અવારનવાર જાગૃત અવસ્થામાં બોલતા નામનો દાખલો એટલે શીલા દિક્ષિતની સત્તાનો સૂર્યાસ્ત.

                કોંગ્રેસની વર્કિંગ કમિટીની નાની મોટી કમેન્ટની આપ લેથી આવનારા જજમેન્ટ પર અત્યારે સૌની નજર છે. એક તરફ આ વર્ષે મેદાનમાં ઉતારેલી નવી ટીમ 'આપ' અને ભાજપની ટીમ બંને એક તકની માંગ કરે છે જયારે અરવિંદ કેજરીવાલે સરકાર સર્જનની પણ તૈયારી બતાવી છે. હાલમાં તો દિલ્લીમાં સરકારની નવરચના માટે કોઈ થનગનતું નથી. પરિવર્તન અને વિકાસના બેનર નીચે ચાલતી વચનોની હારમાળામાં ક્યા વર્ગનો ઉદ્ધાર થશે એ તો આવનારો સમય નક્કી કરશે. શરતના અમલથી સત્તા સંભાળવાના સપનામાં ધીમે ધીમે અભરખાનો વધારો થતો જાય છે. વ્યૂહરચના માત્ર ચૂંટણી વખતે જ નહિ પણ ખરી ગેમ તો હાર કે જીત બાદ શરુ થાય છે. પી.એમ.ના પદ માટે પક્ષો વચ્ચે તક અને તર્કનું વિચાર યુદ્ધ ચાલે છે ત્યારે બીજા પક્ષો આગળ વધવાની કેડી કે રસ્તા વિશે મુદ્દાઓની હારમાળામાં નવા નવા મોતી ઉમેરતા જાય છે. લોકપાલ પણ કેટલાક અંશે રાજકીય પક્ષોને ખટકતું હતું પણ હવે છેલા 42 વર્ષથી લટકતા  બીલને આખરે રાજ્યસભાએ લીલી ઝંડી આપી દીધી છે. લોકપાલ સાથે પણ રાજકીય પક્ષોની દ્રષ્ટિ અલગ અલગ છે. આમ તો દેશની રાજનીતિમાં અત્યારે કોઈ ચિત્ર સ્પષ્ટ નથી અને સરકાર બનાવવાની હોડ કોઈ સ્લોવ મોસમમાં ચાલતી હોય એવું લાગે છે. આપ લોકો સાથેના સંવાદથી ધીમે ધીમે ડગલા માંડવા માંગે છે પણ સામે ભાજપમાં પાવર પોલીસી એટલે કે મોદી ફેક્ટર કામ કરે છે. આ સાથે જાહેર સાહસમાં લોકોને સક્રિય કરવાના આઈડિયા નરેન્દ્ર મોદી ખૂબ સારી રીતે જાણે છે. પી.એમ.પદના ઉમેદવાર માટે પોતાની રીતે લડી લેવા દરેક પક્ષ સજ્જ છે ત્યારે હવે આ હવાલો કોના હાથમાં જાય છે એમાં એક આમ આદમીને પણ રસ છે. આમ પણ 'આપ'એ પોતાની વિશાળતા માટે જડમુળથી હોમવર્ક કરવું પડશે. લોકોમાં મંતવ્યો સાથે એક અસરકારક અમલીકરણ પણ કરવું પડશે.આપ માટે અત્યારે વાતાવરણ પહેલા ધોરણમાં ભૂલકાઓ જેવું છે પણ તેની સ્ટ્રેટેજીને નબળી માની શકાય એમ નથી.

                      અહી એક વાત સીધી અસર કરે છે કે તાજેતરમાં રાહુલે દેશને એક મજબુત લોકપાલ બીલ આપવાની વાત કરી છે અને આ બીલને આમ આદમીની પાર્ટી સાથે લેવા દેવા છે કે ન તો અન્ના હઝારે સાથે પણ એક વાત સ્પષ્ટ છે અમુક અંશે તો મોટાભાગના પક્ષને આ બીલ સાથે લેવા દેવા છે. આમ પણ સરકારને આપની કેટલીક શરતો નડે છે તો સામે ભાજપનું કંઈક ખુચે છે. આપ કોઈ  પક્ષ સમર્થન આપવા સિસકારા કરતો નથી. દિલ્લીની રાજગાદી માટે અને ખાસ તો પેએમ માટે સૌની નજર એક જ દિશામાં એક થઇ છે. આ સાથે લોકપાલની ચર્ચાનું બજાર પણ ગરમ છે પણ દેશ ભ્રષ્ટાચારમાંથી 100%  મુક્ત થાય આ વાત માની શકાય એવી નથી. દેશમાં ધીમે ધીમેં પરિવર્તન પ્રવેશતું જાય છે. અસરને ઓળખીને અવસર માનવતા રાજપુરુષો પર હવે લોકોની આશા પૂરેપૂરી છે. તક સાથે લોકોમાં મૂડ જાણવા પણ નવા આવનારા પી.એમ.એ સતર્ક રેહેવું પડશે. હવે જોવાનું એ છે પી.એમ.પદ માટે કોનું નામ જાહેર થાય છે. સોનિયાના સસ્પેન્સ બ્રેક બાદ રાજ્વીરો શું રિએક્ટ કરે છે અને લોકો આ મુદ્દે શું કોમેન્ટ કરે છે તે માટે વેઇટ ફોર ધ જજમેન્ટ ડે 17 જાન્યુઆરી 2014.



                                 

Monday, December 02, 2013

પ્રચારયુદ્ધનું નવું પ્લેટફોર્મ: સોશિઅલ મીડિયા

પ્રચારયુદ્ધનું નવું પ્લેટફોર્મ: સોશિઅલ મીડિયા

દિવસે ને દિવસે સબળ બનતું માધ્યમ સોશિઅલ મીડિયામાં હવે એક નવા વિષયનો સમાવેશ થયો છે. એ વિષય એટલે રાજનીતિ. નેતા અને નાગરિકોની સીધી વાત એટલે સોશિઅલ મીડિયા. છેલ્લા બે વર્ષથી વિશાળ વ્યાપ ધરાવતું ઈન્ટરનેટ નવા રાજકીય યુદ્ધ મોરચા તરીકે ઊભરી રહ્યું છે. તાજેતરમાં ગુગલ.કોમ અને કોબ્રાસ્પોટનું  સ્ટીંગ ઓપરેશન "બ્લુ વાઈરસ"એ  સાઈબર સોપારી લેનારી કેટલીક આઈ.ટી. કંપનીઓની કામગીરીનો  ભાંડો ફોડ્યો. આમ પણ ઈન્ટરનેટ પર ઘણા રાજવીરોએ મંગલાચરણ કર્યા છે અને કેટલોક ચોક્કસ વર્ગ તેને લાઈક કે ફોલો પણ કરે છે. ઓપરેશનના આ દાવામાં ઘસ્ફોટ કરવામાં આવ્યો છે કે કેટલીક આઈ.ટી. કપનીઓ નેતાઓની પોઝિટીવ કે નેગેટિવ પબ્લીસીટી કરે છે. આ દલીલના પ્રત્યુત્તરમાં કોઈ રાજવીરોએ વળતો શાબ્દિક પ્રહાર પણ કર્યો નથી. આક્ષેપ અને આરોપોનાં શાબ્દિક યુદ્ધની પાછળ પ્રચારનો હેતુ મુખ્ય હોય છે. ચૂંટણીમાં  લાભ માટે ગમે તેવો ચાંદલો કરવા તૈયાર થઇ જતા નેતાઓને લાઈક્સ અને ફોલોઅર્સના ફિગરથી જોમ ચડી જતું હોય છે  અને જીગરથી ભાષણ કરતા હોય છે પણ આમાંથી કેટલાક એકાઉન્ટ ફેક તો કેટલાક ફેકું પણ હોય છે. રાજકારણમાં હવે ઈન્ટરનેટ એક પાવરફૂલ ટુલ બનતા રાઈ જેવી વાતનો પહાડ અને નાના કદની કામગીરીને ગ્લોબલ ટચ લગતા વધારે સમય નથી લાગતો. સોશિઅલ મીડિયા પરની ગરમાગરમ ચર્ચા માત્ર મસ્તી કે માટેની નથી હોતી લોકોનો ફ્લેવર જાણવા ઘણા કલેવર માણસો કામ કરતા હોય છે સેલિબ્રિટીથી લઈને સામાન્ય વ્યક્તિ સુધી તમામ વેબ પરનાં લોકોના સ્ટેટસ ટેકનોલોજીની આંખમાં સ્કેન થાય છે.

ટેકનોલોજી આવતા રાજનીતિમાં વ્યૂહરચના કલ્પના ન આવે એ રીતે બદલાય  છે. એમાં પણ હવે તો વોટ્સ એપ્પ આવતા એક સુત્ર સાચું પડ્યું છે કે "કરલો દુનિયા મુઠ્ઠીમેં". આજે સોશિઅલ સાઈટ પર જ્યાં જ્યાં જે પક્ષનું અસ્તિત્વ છે ત્યાંનું એક આખું પેજ બનાવવામાં આવ્યું છે જેમાં એક રીક્વેસ્ટથી પ્રચાર અને પંચાત ઝુંબેશનો ભાગ બની ભડાસ કાઢી શકાય છે. જેમાં કોઈ શાણો પેજનો એડમીન કોઈ વિવાદિત પોસ્ટને કાયમ માટે ડિલીટ કરી નાખે છે. અહી ચર્ચા અને પ્રચારનું બઝાર કાયમ ગરમ રહે છે અને આમાં પણ ક્લોઝ અને ઓપન એમ બંને પેજ જોવા મળે છે. એટલે આ તો કોઈ પણ પાર્ટીની ઈ ઓફીસ કહી શકાય અને હવે તો મોબાઈલમાં  નેટ આવતા મીટીંગ "કભી ભી કહી ભી" થાય. પ્રચારને લઈને હવે સોશિઅલ સાઈટ પણ એક પ્લેટફોર્મ બન્યું છે. જ્યાં ટાર્ગેટ ઓડીયન્સ યુવાનો અને હેતુ વોટનો છે. લાગે છે કે હવે રાજનેતાઓ ઘરે ઘરે જવાને બદલે યુવાનોના પેજ પર અપીલ કરશે. કોઈ પણ કામગીરીના ફોટા એવી રીતે અને એવા શીર્ષકથી મુકાય છે કે એક વાર એમ થાય લાવ જોઈએ તો ખરા...કારણ કે હવે રાજનીતિ પણ માર્કેટિંગના કેટલાક સુત્રોથી ચાલે છે "જો દિખાતા હે વહી બિકતા હે". પ્રચારની પોસ્ટમાં હવે કોઈ ખાસ એવી કોસ્ટ આપવી પડતી નથી કારણ કે હવે નેટ સસ્તું થયું છે. બીજી તરફ યુવાનોને સીધી રીતે જોઈ શકાય છે અને સ્થાનિક રાજકીય પદાધિકારીઓનું આખું અનોખું પેજ બનાવવામાં આવે છે સાથે એની જ ટીમના કોઈ અપણા લીસ્ટમાં હોય એટલે આપમેળે એનું સજેશન આવે. હવે એમાં કોણ ફેક છે અને કોણ ક્યારે ક્રેક થાય એનું કંઈ નક્કિ નથી હોતું. જાહેરનમાં કડક સુરક્ષામાં રહેનારા નેતાઓને આમ આદમીને વોટ વખતે જ મળવા આવે છે. મિશન ઇલેકશનમાં ખુરશીનું સ્વપ્ન જોનારા હવે સોશિઅલ મીડિયાને પણ નથી મુકતા. હવે આઈ.ટી. કંપનીઓ પ્રચાર અને પબ્લીસીટીથી વિવાદના વંટોળમાં ચડી છે ત્યારે હવે જોવાનું એ છે કે ક્યાં રાજવીરોનું કેટલું પીઠબળ છે? કોઈ પણ મોટો મુદ્દો હોય જેમ તેને પોલીટીકલ ટચ લગતા સમય નથી લાગતો તેમ તેને સોશિઅલ મીડિયાની કોમેન્ટ કે લાઈક મેળવતા પણ વધારે વાર નથી લગતી.
                                              સોશિઅલ નેટવર્કિંગ વેબસાઈટએ એક અભીવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા આપી છે. વિચારોને શબ્દો આપવાની જગ્યા આપી છે. સેલિબ્રિટીથી માંડીને આમ આદમી સુધી સૌ કોઈ એમાં ટહુકે છે.(સ્ટેટસ કે ટ્વીટ કરે છે) કેટલાક તીખા ટહુકાથી વિવાદના વાવાઝોડાને વેગ મળે છે. તાજેતરમાં ગીતકાર જાવેદ અખ્તરે તહેલકા કેસની પીડિતા વિષે ટ્વીટ કરી હતી જે પછીથી તેને ડિલીટ કરવી પડી અને ખુલાસો કરવો પડ્યો એ પણ 160 શબ્દોમાં. કોઈ વાત હોય પ્રચારની કે પ્રસિદ્ધિની તેને સોશિઅલ મીડિયા પર પ્રસાર થતા જેટ વિમાનની ગતિથી પણ ઓછો સમય લાગે છે. આજે સોશિઅલ મીડિયા પ્રચારનું માધ્યમ બન્યું છે ત્યારે કોઈ કોમેન્ટ કોક માટે ગમતા શબ્દો તો કોઈ માટે ખાટી વાણી લાગે છે. વાસ્તવિકતા અને આધુનિકતાના સહારે કોણ હીટ અને કોણ લોકોના મગજમાં ફીટ થશે એ માટે વેઇટ એન્ડ વોચ. બાકી તો સોશિઅલ મીડિયાની નાની મોટી સટાક તો ચાલ્યા જ

કરશે.              
  
               

ધોળા લૂંગડામાં ધોકેબાજ, દર્દીનું ખિસ્સું વેન્ટિલેટર પર

  ધોળા લૂંગડામાં ધોકેબાજ, દર્દીનું ખિસ્સું વેન્ટિલેટર પર       9 ઓગસ્ટનો દિવસ અને 8 ઓગસ્ટ 2024ની રાત, એક જાણીતા મહાનગરમાં અતિ ઉચ્ચ ગણાતા વ્ય...