ફેસબુકઃ પ્રસિદ્ધિ, પજવણી અને પોલિટિક્સ
અમેરિકાથી શરૂ થયેલો ડેટાચોરીનો રેલો ભારત સુધી પહોંચ્યો છે. ભારતમાં ફેસબુક ડેટાચોરીને લઇને રાજકારણ રમાઇ રહ્યું છે. દેશના મોટા બે પક્ષો ડેટાચોરીને લઇને સામસામે આક્ષેપબાજી કરી રહ્યા છે. બે લોકો બાજે અને તણખલું ત્રીજો મૂકી જાય એવો ઘાટ અહીં જોવા મળ્યો. નેતા મનિષ તિવારીએ જે સવાલ કર્યા તેને પાવર બતાવી દેવામાં બંને પક્ષોએ શાબ્દિક પ્રહારો કર્યા. અમેરિકાની કેમ્બ્રીજ ડેટા એનેલિટિકા ભારતમાં પણ વ્યાપાર ધરાવે છે. જે ડેટા ચોરાયો છે એમાં યૂઝર્સની આખી પ્રોફાઇલના ડેટા છે. જોકે, ભારતમાંથી કોઇ યૂઝર્સની માહિતી ચોરાય હોવાની સ્પષ્ટતા થઇ નથી. ભાજપના કાયદા પ્રધાન રવિશંકર પ્રસાદે કહ્યું કે, રાહુલ ગાંધી ફોલોઅર્સ નકલી છે.
જ્યારે તેની સામે કોંગ્રેસના સોશિયલ મીડિયા પ્રચારના દિવ્યા સ્પંદનાએ આ નિવેદનને વાહિયાત નિવેદન ગણાવ્યું છે. ફેસબુકમાંથી કોઇ ભારતીય યૂઝર્સના ડેટા લીક થયા હશે તો ફેસબુકે જવાબ આપવો પડશે. મામલો ત્યાં આવી અટક્યો જ્યારે ફેસબુક એકાઉન્ટ ડિલિટ કરવાની વાત આવી. આમ પણ ફેસબુકે ઘણા લોકોને પોતે સેલિબ્રિટિ હોવાના આભાસી સપના આપ્યા છે. પહેલાં લાઇકનું બટન બાદમાં લવ, લાફ અને વાવ જેવા એક્સપ્રેશનથી સારી દેખાતી યુવતી કે યુવક પર ઠલવાતા પ્રતિસાદ તેને એક નકલી ગ્લેમરની દુનિયમાં મૂકી છે. દરેકના ફેસબુકમાં એવા મગર જેવા આળસું અને લજામણીના છોડ જેવા સંકુચાયેલા યુઝર્સ હશે. જે ભાગ્યે જ ફૂફાડો મારે અને વાજતે ગાજતે સ્ટેટસ અપડેટ કરે.
આવા સમયે લાઇકને લૂંટવા સેલ્ફ માર્કેટિંગ કરે, પણ હરામ જો કોઇને પ્રતિભાવ આપતા હોય તો. આવા લોકો એવું માને કે, કોઇને લાઇક આપવું જાણે જાહેરમાં શૌચાલય સાફ કરવા બરોબર છે. અમુક યૂઝર્સ એવા પણ હોય છે કે, જેમ ફ્રીજમાં કંઇ ન હોય તો પણ ઠંડક માણવા થોડી થોડી વારે ખોલવાનું મન થાય એમ ખોલ્યા કરે. જુવે કે, કેટલી લાઇક થઇ, કોણ કોણ એક્ટિવ છે. અમુક લોકો ગામ આખાને સ્કેન કરવાનું કામ કરતા હોય જે ઓનલાઇન હોય તો પણ હરામ બરોબર હાય નો જવાબ આપે. અમુક તો એટલા જાડી ચામડીના હોય કે એક વર્ષનું બર્થ વિશ આવતા બર્થ ડે પર ચેક કરે.
જેમ જેમ સોશિયલ મીડિયાનો પ્રભાવ વધતો ગયો તેમ તેમ પજવણીના કેસ પણ વધતા ગયા. કોલસેન્ટર પર ફોન કરીને ગાળો દેનારા લાખોની સંખ્યામાં છે. જે મોજ ખાતર કોઇની મજા લે છે. ખાસ કરીને યુવતીઓને કેસમાં વાઇરસ કરવાની ધમકી આપનારા અસુરોની સામે સાયબર ક્રાઇમ આંખ લાલ કરે છે. પરંતુ દુનિયાભરમાં આવા અસુરોને પકડવા માટે કૌરવોની સેના પણ ટૂંકી પડે છે. ફોટો પાછળની ફેક્ટ ફાઇલ જોઇએ. તો ફેસબુકમાં દરરોજ એક લાખથી વધારે ફોટો અપલોડ થાય છે. જેમાં દરેક યૂઝર્સને ફેક છે કે સાચા છે તેને આપણી બાજુથી તપાસી શકવા એ રેતીમાંથી પાણી કાઢવા જેવું કામ છે.
પ્રિકોશન સારા છે. સિક્યુરિટી પણ હોવી જોઇએ. ફેસબુક પર જ્યારથી પોલિટિકલ ફ્લેવર આકાર પામી છે ત્યારથી નેતાઓના વિડીયો અને લિંક્સની લાઇક તેના આગેવાનો અને ફોલોઅર્સ થકી જ વધતી જાય છે. એમાં પણ તાજેતરમાં રિપોર્ટ આવ્યો કે, મોટા ભાગના આ લાઇક કરનારાઓ અને ફોલોઅર્સ ફેક છે. જોકે ઇન્ટરનેટના આભાસી વિશ્વમાં ખોટાની નામના વધારે અને સાચાને પ્રતિસાદ આપનારા ઓછા છે. દા.ત. કોઇ અભિનેતાના ફોટાથી ચાલતા એકાઉન્ટમાં દરેકને સારો પ્રતિસાદ આપતો વ્યક્તિ વાસ્તવમાં મજા લે છે કે જાસુસી કરે છે તે સમજી શકાતુ નથી. સૌથી વધુ સમજી શકાય એવો કિસ્સો આનંદીબેનનું રાજીનામુ. સીએમ પદ પરથી રાજીનામુ આપતી વખતે તેને ફેસબુક પર પોતાનો પત્ર પોસ્ટ કરી દીઘો હતો.
જ્યારે જ્યારે પાયરેસીની વાત આવી છે ત્યારે ત્યારે ઇન્ટરનેટ સુરક્ષિત પૂરવાર થયું નથી. હવે આ મુદ્દો ચૂંટણી સમયે ગાજે કે ન ગાજે પણ બંને પક્ષો શંકાના દાયરામાં છે. કોઇનો ડેટા પાછો લાવવા માટે કોઇ આગેવાની લેતું નથી. પોલિટિકલ પ્રદર્શન અને પાવરની મજા લેનારાઓ બસ આક્ષેપબાજી કરવામાં ઉસ્તાદ છે.
આઉટ ઓફ બોક્સ
દરેકને દૂર બેઠેલી વ્યક્તિ પર અંગુઠો મારવો છે પણ મુલાકાત માટે મળવા આવવું નથી.
અમેરિકાથી શરૂ થયેલો ડેટાચોરીનો રેલો ભારત સુધી પહોંચ્યો છે. ભારતમાં ફેસબુક ડેટાચોરીને લઇને રાજકારણ રમાઇ રહ્યું છે. દેશના મોટા બે પક્ષો ડેટાચોરીને લઇને સામસામે આક્ષેપબાજી કરી રહ્યા છે. બે લોકો બાજે અને તણખલું ત્રીજો મૂકી જાય એવો ઘાટ અહીં જોવા મળ્યો. નેતા મનિષ તિવારીએ જે સવાલ કર્યા તેને પાવર બતાવી દેવામાં બંને પક્ષોએ શાબ્દિક પ્રહારો કર્યા. અમેરિકાની કેમ્બ્રીજ ડેટા એનેલિટિકા ભારતમાં પણ વ્યાપાર ધરાવે છે. જે ડેટા ચોરાયો છે એમાં યૂઝર્સની આખી પ્રોફાઇલના ડેટા છે. જોકે, ભારતમાંથી કોઇ યૂઝર્સની માહિતી ચોરાય હોવાની સ્પષ્ટતા થઇ નથી. ભાજપના કાયદા પ્રધાન રવિશંકર પ્રસાદે કહ્યું કે, રાહુલ ગાંધી ફોલોઅર્સ નકલી છે.
જ્યારે તેની સામે કોંગ્રેસના સોશિયલ મીડિયા પ્રચારના દિવ્યા સ્પંદનાએ આ નિવેદનને વાહિયાત નિવેદન ગણાવ્યું છે. ફેસબુકમાંથી કોઇ ભારતીય યૂઝર્સના ડેટા લીક થયા હશે તો ફેસબુકે જવાબ આપવો પડશે. મામલો ત્યાં આવી અટક્યો જ્યારે ફેસબુક એકાઉન્ટ ડિલિટ કરવાની વાત આવી. આમ પણ ફેસબુકે ઘણા લોકોને પોતે સેલિબ્રિટિ હોવાના આભાસી સપના આપ્યા છે. પહેલાં લાઇકનું બટન બાદમાં લવ, લાફ અને વાવ જેવા એક્સપ્રેશનથી સારી દેખાતી યુવતી કે યુવક પર ઠલવાતા પ્રતિસાદ તેને એક નકલી ગ્લેમરની દુનિયમાં મૂકી છે. દરેકના ફેસબુકમાં એવા મગર જેવા આળસું અને લજામણીના છોડ જેવા સંકુચાયેલા યુઝર્સ હશે. જે ભાગ્યે જ ફૂફાડો મારે અને વાજતે ગાજતે સ્ટેટસ અપડેટ કરે.
આવા સમયે લાઇકને લૂંટવા સેલ્ફ માર્કેટિંગ કરે, પણ હરામ જો કોઇને પ્રતિભાવ આપતા હોય તો. આવા લોકો એવું માને કે, કોઇને લાઇક આપવું જાણે જાહેરમાં શૌચાલય સાફ કરવા બરોબર છે. અમુક યૂઝર્સ એવા પણ હોય છે કે, જેમ ફ્રીજમાં કંઇ ન હોય તો પણ ઠંડક માણવા થોડી થોડી વારે ખોલવાનું મન થાય એમ ખોલ્યા કરે. જુવે કે, કેટલી લાઇક થઇ, કોણ કોણ એક્ટિવ છે. અમુક લોકો ગામ આખાને સ્કેન કરવાનું કામ કરતા હોય જે ઓનલાઇન હોય તો પણ હરામ બરોબર હાય નો જવાબ આપે. અમુક તો એટલા જાડી ચામડીના હોય કે એક વર્ષનું બર્થ વિશ આવતા બર્થ ડે પર ચેક કરે.
જેમ જેમ સોશિયલ મીડિયાનો પ્રભાવ વધતો ગયો તેમ તેમ પજવણીના કેસ પણ વધતા ગયા. કોલસેન્ટર પર ફોન કરીને ગાળો દેનારા લાખોની સંખ્યામાં છે. જે મોજ ખાતર કોઇની મજા લે છે. ખાસ કરીને યુવતીઓને કેસમાં વાઇરસ કરવાની ધમકી આપનારા અસુરોની સામે સાયબર ક્રાઇમ આંખ લાલ કરે છે. પરંતુ દુનિયાભરમાં આવા અસુરોને પકડવા માટે કૌરવોની સેના પણ ટૂંકી પડે છે. ફોટો પાછળની ફેક્ટ ફાઇલ જોઇએ. તો ફેસબુકમાં દરરોજ એક લાખથી વધારે ફોટો અપલોડ થાય છે. જેમાં દરેક યૂઝર્સને ફેક છે કે સાચા છે તેને આપણી બાજુથી તપાસી શકવા એ રેતીમાંથી પાણી કાઢવા જેવું કામ છે.
પ્રિકોશન સારા છે. સિક્યુરિટી પણ હોવી જોઇએ. ફેસબુક પર જ્યારથી પોલિટિકલ ફ્લેવર આકાર પામી છે ત્યારથી નેતાઓના વિડીયો અને લિંક્સની લાઇક તેના આગેવાનો અને ફોલોઅર્સ થકી જ વધતી જાય છે. એમાં પણ તાજેતરમાં રિપોર્ટ આવ્યો કે, મોટા ભાગના આ લાઇક કરનારાઓ અને ફોલોઅર્સ ફેક છે. જોકે ઇન્ટરનેટના આભાસી વિશ્વમાં ખોટાની નામના વધારે અને સાચાને પ્રતિસાદ આપનારા ઓછા છે. દા.ત. કોઇ અભિનેતાના ફોટાથી ચાલતા એકાઉન્ટમાં દરેકને સારો પ્રતિસાદ આપતો વ્યક્તિ વાસ્તવમાં મજા લે છે કે જાસુસી કરે છે તે સમજી શકાતુ નથી. સૌથી વધુ સમજી શકાય એવો કિસ્સો આનંદીબેનનું રાજીનામુ. સીએમ પદ પરથી રાજીનામુ આપતી વખતે તેને ફેસબુક પર પોતાનો પત્ર પોસ્ટ કરી દીઘો હતો.
જ્યારે જ્યારે પાયરેસીની વાત આવી છે ત્યારે ત્યારે ઇન્ટરનેટ સુરક્ષિત પૂરવાર થયું નથી. હવે આ મુદ્દો ચૂંટણી સમયે ગાજે કે ન ગાજે પણ બંને પક્ષો શંકાના દાયરામાં છે. કોઇનો ડેટા પાછો લાવવા માટે કોઇ આગેવાની લેતું નથી. પોલિટિકલ પ્રદર્શન અને પાવરની મજા લેનારાઓ બસ આક્ષેપબાજી કરવામાં ઉસ્તાદ છે.
આઉટ ઓફ બોક્સ
દરેકને દૂર બેઠેલી વ્યક્તિ પર અંગુઠો મારવો છે પણ મુલાકાત માટે મળવા આવવું નથી.
No comments:
Post a Comment